Rönesans Avrupası: Türkiye'nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci

Ronesans tarihini Bati dillerinden cevrilmis kaynaklardan okuyanlar, konuyu adeta tumuyle Bati ve Orta Avrupa'da, bu bolgenin ic dinamikleriyle baslayip bitmis bir surec olarak algilar. Oysa Halil Inalcik'in Ankara Universitesi'nde yillarca okuttugu, "Ronesans Tarihi" derslerini izleyenler, Osmanli Turklerinin de bu surecin ayrilmaz bir parcasi oldugunu gozlemlemislerdir.Ronesans Avrupasi, iste bu dersin notlarinin, elden gecirilip kitaplastirilmasiyla ortaya cikmis bir yapit. Ronesans ve Reform sureclerinde, Osmanli Imparatorlugu'nun Avrupa tarihini nasil etkiledigini vurgulamasiyla, benzerlerinden oldukca farkli bir calisma. Bir yandan Bizans'tan Avrupa ulkelerine iltica ederek humanizmin onunu acan bilim adamlarinin oykulerini gerceklik zeminine oturturken, bir yandan da Osmanlilarin siyasi dengeler uzerinden, bu surecte dogrudan ve nasil onemli bir pay sahibi oldugunu gozler onune seriyor. Bu calisma Osmanlilarin, bundan sonra yazilacak Avrupa tarihlerinde "karsi taraf" degil, taraflardan biri olarak yer almasi gerektigini belirterek, genc kusak tarihcilerin ufkunu acmak savinda. Calismanin ikinci bolumu, Turkiye'nin Bati Medeniyetiyle ozdeslesme Sureci ise, Ronesans'in ve humanizmin Osmanli-Turk tarihindeki yansimalarina odaklaniyor: Fatih Sultan Mehmed'in Italya ve humanizm onculeriyle yakin iliskisi, bu iliskinin II. Bayezid ile zayiflayisi, Batililasmanin Osmanli Imparatorlugu'nda topculuk ve denizcilik gibi pratik alanlarda suregelisi, Lile Devri ile Bati ustunlugunun kabul edilisi, Tanzimat ile hukuk ve idarede guclu bir Batililasma surecinin baslayisi ve nihayet Ataturk devrimleriyle tam Batililasma hedefinin milli bir kultur donusumu haline gelisi… Halil Inalcik bu eserinde, Batililasma hareketinin yakin tarihimizdeki gelisim surecini, taninmis sosyologlarin analizleriyle de degerlendirerek son gelismelere isik tutmaya calisiyor. Bu surecte Cumhuriyet tarihinde yasanan calkantilara deginiyor ve Suat Sinanoglu'nun savundugu, Turk humanizm hareketinin ta