Samolot mysliwski Jak-23 (Technika Bron i Umundurowanie - 3)

W ZSRR glówne lotnicze biura konstrukcyjne w latach 1946-1947 zbudowaly kilka typów i wersji mysliwców: Jak-15, Jak-17, Jak-19, MiG-9, La-150, La-152, La-156, La-160, Su-9 z silnikiem RD-10 i jego odmiana z dopalaniem RD-10F. Jednak zasadniczym osiagnieciem tych biur konstrukcyjnych bylo zastosowanie nowych rodzajów zespolów napedowych w postaci skopiowanych brytyjskich silników odrzutowych Rolls Royce Dervent V jako RD-500 i Nene-1,jako RD-45. Silniki te dysponowaly znacznie wiekszym ciagiem (dwukrotnie!) oraz byly sprawniejsze i charakteryzowaly sie wieksza niezawodnoscia. Majac znacznie doskonalsze silniki konstruktorzy przystapili do prac nad nowymi konstrukcjami mysliwców. W dosc krótkim czasie powstala kolejna seria samolotów, które charakteryzowaly sie znacznie lepszymi osiagami, a co najwazniejsze spelnialy juz opracowane przez wojsko wymagania taktyczno-techniczne. W wyniku przeprowadzonych prób porównawczych do produkcji seryjnej zakwalifikowano trzy nowe konstrukcje: MiG-15, La-15 oraz Jak-23. Jak sie pózniej okazalo tylko ten pierwszy przeszedl do historii swiatowego lotnictwa, natomiast pozostale mimo, iz produkowane seryjnie nie odegraly wiekszej roli, a posluzyly do przeszkolenia kadr oraz opanowania eksploatacji samolotów mysliwskich z napedem odrzutowym. Stosunkowo mala liczba wyprodukowanych Jaków-23 (ponad 300 egz.) w lotnictwie ZSRR pozostala w cieniu rewelacyjnego, skosnoskrzydlego MiGa-15, a niemal wszystkie Jaki-23, po krótkiej eksploatacji w jednostkach Sil Powietrznych ZSRR, trafily do panstw sojuszniczych. Nalezy przy tym nadmienic, iz okolo 30% (okolo 90 egz.) tych maszyn trafilo do Polski, gdzie byly uzytkowane niemal przez 10 lat (1951-1960). Mimo, iz samolot ten eksploatowany byl w okresie zimnej wojny, to jednak nie bral udzialu w zadnym z ówczesnych konfliktów zbrojnych. Kilkunastoletnia eksploatacja tej konstrukcji umozliwila na wielokrotna jej ocene zarówno przez specjalne komisje pracujace w ramach prac kwalifikacyjnych, jak i przez grupy ekspertów spoza ZSRR (Grupa Wywiadu Technicznego w AFB Wright Patterson). Samolot oraz jego eksploatacja byla oceniona przez wielu pilotów wojskowych, którzy mogli poznac te konstrukcje bardzo dokladnie. Juz w trakcie projektowania zakladano pewne ograniczenia, które w sposób zasadniczy wplynely na jego osiagi i wlasciwosci. Konstrukcja odznaczala sie mala masa wlasna (1980 kg), co bylo uzyskane kosztem "odchudzenia" konstrukcji z róznego typu ukladów i instalacji. Z racji ukladu aerodynamicznego byl bardzo zwrotny, dysponowal nadmiarem ciagu, co wplywalo na stosunkowo duza predkosc pionowego wznoszenia (do 47 m/s). Jego klasyczny uklad konstrukcji zapewnial latwosc w pilotazu, a maly rozbieg i dobieg w granicach 500-600 m umozliwial bazowanie na lotniskach o niewielkich pasach startowych.